Tworzył sztukę wyrafinowaną i prowokacyjną, a zarazem dostępną i wszechobecną. Jego prace znajdują się nie tylko w najważniejszych muzeach świata, ale także na gadżetach, ubraniach, ścianach barów czy hotelowych pokoi. Andy Warhol (1928-1987) podniósł banał i codzienność do rangi dzieła sztuki, na zawsze zatarł granicę między undergroundem i mainstreamem. Pochodził z ubogiej rodziny słowackich imigrantów, a skupił wokół siebie najbardziej twórcze osobowości Ameryki i ukształtował wyobraźnię wielu pokoleń artystów – od Basquiata po Banksy’ego. Dokument „Andy Warhol. Amerykański sen” zabiera nas za kulisy tej spektakularnej kariery, sięga do jej początków, oddaje głos przyjaciołom, członkom rodziny, ekspertom, pokazuje niedostępne dotąd miejsca związane z królem pop-artu.
Podobnie jak bohaterowie jego legendarnych serigrafii – największe gwiazdy XX wieku: Marilyn Monroe, Elvis Presley, czy Elizabeth Taylor – artysta miał kilka twarzy. „Andy Warhol. Amerykański sen” maluje więc portret potrójny: dojrzałego mężczyzny silnie związanego z religijną matką, introwertyka schowanego za szkłami ciemnych okularów i supergwiazdy, biegłej w konstruowaniu wizerunku, bezbłędnie rozgrywającej zarówno rynek sztuki, jak i artystyczne elity. Kontrowersyjny i pożądany, wycofany i będący w centrum wydarzeń towarzyskich, dyrygent imprezowego Nowego Jorku, dopytujący bratanków, czy w niedzielę poszli do kościoła – Warhol pozostaje fascynującą, niejednoznaczną postacią.
Sięgający aż do słowackich korzeni (jego rodzice pochodzili z podkarpackiej wsi) „Andy Warhol. Amerykański sen” odkrywa mniej znane karty z życia pierwszego celebryty sztuki, na którego twórczość wpłynęły zarówno greko-katolickie cerkiewne ikonostasy, jak i długa choroba, przedwczesna śmierć ojca-robotnika i dotkliwa bieda. Mało kto wie, że zanim słynne puszki zupy Campbell czy Coca-Coli pojawiły się na jego pracach, sprzedawał wraz z braćmi wycięte z nich aluminiowe kwiatki, jakie robiła ich matka. Pełen unikalnych materiałów archiwalnych dokument pokazuje długą drogę od zadymionych, imigranckich przedmieść przemysłowego Pittsburgha na wyżyny sztuki, wprowadza w kulisy twórczości i przekonuje, że Warhol pozostaje artystą, którego przenikliwość i wyobraźnia przetrwały próbę czasu.
Reżyseria: Ľubomír Ján Slivka
Występują: James Warhola, Donald Warhola, Steven Watson, John Zavacky, Martin Cubjak, Michal Bycko
Kraj produkcji: Słowacja
Rok produkcji: 2023
Język oryginalny: angielski, słowacki
Gatunek: dokumentalny
Czas trwania: 104 min
Gwiazda Pameli Anderson rozbłyska na nowo! Ikona lat 90. w „The Last Showgirl" powraca na ekrany rolą życia – i to taką, w której pobrzmiewają echa jej własnej biografii. Film w reżyserii Gii Coppoli zdobył Nagrodę Specjalną Jury na festiwalu w San Sebastian, zaś najlepszy występ w karierze przyniósł Anderson pierwszą nominację do Złotego Globu. Na drugim planie towarzyszą jej nominowana do BAFTA za brawurową rolę kelnerki Jamie Lee Curtis (Oscar za „Wszystko wszędzie naraz"), Dave Bautista („Diuna", seria „Strażnicy Galaktyki"), który tym razem nie udaje superbohatera, i Kiernan Shipka („Kod zła", serial „Mad Men"). Gia Coppola z wrażliwością i uwagą godną Seana Bakera opowiada poruszającą historię kobiety, która nie pozwala się zepchnąć na boczny tor.
Shelley (Anderson) występuje w rewii w Las Vegas. Praca jest jej ogromną pasją i sposobem na realizację siebie, dla niej przed laty poświęciła rodzinę. Dziś dowiaduje się, że spektakl, któremu oddała wszystko, schodzi z afisza. Ale choć 57-letnia tancerka słyszy zewsząd, że jej czas już minął, nie zamierza zejść ze sceny. W mieście, które wabi jak fatamorgana, by brutalnie obudzić ze snu, kobieta walczy o swoje marzenia i odzyskanie relacji z córką. Dojrzała tancerka bez klasycznego wykształcenia i matka, która nigdy nie była idealna - Shelly to pełnokrwista bohaterka, której życie nie oszczędza, ale która udowadnia, że koniec może być nowym początkiem. Hołdem dla Anderson i jej historii jest napisana na potrzeby filmu, nominowana do Złotego Globu piosenka Miley Cyrus „Beautiful That Way".
Intymny, rozpięty pomiędzy iluzjami a rzeczywistością, luksusową fasadą a surowym życiem, które toczy się za jej kulisami, „The Last Showgirl" jest także unikatowym portretem miasta. Zwykle pokazywane nocą, rozświetlone neonami niczym park rozrywki, Las Vegas u Gii Coppoli jest filmowane za dnia na ziarnistej taśmie 16 mm, by odsłonić, co kryje się za blichtrem i magią. Niezwykłe uczucie „zamknięcia w akwarium", które może towarzyszyć przebywaniu w stolicy rozrywki, oddają zastosowane specjalne anamorficzne obiektywy. Las Vegas u Coppoli jest miejscem bez kryjącego upływ czasu make-upu, którego splendor nieuchronnie przemija - i które łączy z Shelley wspólna niepewna, ale pełna nadziei przyszłość.
Reżyseria: Gia Coppola
Występują: Pamela Anderson, Jamie Lee Curtis, Dave Bautista, Billie Lourd, Kiernan Shipka, Brenda SongProdukcja
Gatunek: dramat
Czas trwania: 85 min
Język oryginalny: angielski
SUB PL
Lesbos (Lesvia)
Na skąpanej w słońcu, malowniczej wyspie Lesbos queerowa historia splata się z mitem i rzeczywistością. To tutaj, w Eressos – miejscu narodzin Safony – przez dekady lesbijki z całego świata budowały swoją własną przestrzeń wolności. Co jednak, gdy raj na ziemi staje się polem bitwy o to, kto ma prawo nazywać się lesbijką? Reżyserka, która sama urodziła się na wyspie z intymną wrażliwością przygląda się dekadom miłości, buntu I nieporozumień, splatając osobiste wspomnienia z archiwalnymi nagraniami. To nie tylko dokument, ale manifestacja kobiecej siły – pełna pasji, humoru i tęsknoty opowieść o tym, jak rodzi się wspólnota.
- Thessaloniki Documentary Film Festival 2024 - nominacja za debiut reżyserski, wyróżnienie w kategorii Mermaid Award i nagroda Greek Film Center Award za najlepszy grecki debiut reżyserski - Tzeli Hadjidimitriou
reżyseria i scenariusz: Tzeli Hadjidimitriou, muzyka: Stefanos Konstantinidis, Nassos Sopilis - Fabrika, zdjęcia: Tzeli Hadjidimitriou, produkcja: Grecja 2024, czas: 78 minut, gatunek: film dokumentalny, napisy: polskie/angielskie
Michael wraz z psem Stellą trafia na egzotyczną bezludną wyspę… no, może nie do końca bezludną. Wśród palm, dzikich zwierząt i pnączy żyje tubylec, który otwiera przed nim piękny, choć zagrożony świat.
Kiedy tuż po dużym sztormie 11-letni chłopiec budzi się na plaży bez rodziców, w głowie ma najczarniejsze scenariusze. Ktoś nieznajomy jednak dostrzega go z oddali, a nocą podrzuca mu owoce i wodę. Mężczyzna przypominający japońskiego Robinsona Crusoe jest małomówny, unika statków, a do Michaela podchodzi z dystansem. Czy rozbitkom uda się nawiązać nić porozumienia i znaleźć wspólny język? Królestwo Kensuke to ponadczasowa opowieść o przymierzu człowieka z naturą i sile relacji międzyludzkich.
Gatunek: animacja / wiek 9+
Produkcja: Wielka Brytania, Luksemburg, Francja / 2023
Czas trwania: 85 min
DUBBING PL
Gwiazda Pameli Anderson rozbłyska na nowo! Ikona lat 90. w „The Last Showgirl" powraca na ekrany rolą życia – i to taką, w której pobrzmiewają echa jej własnej biografii. Film w reżyserii Gii Coppoli zdobył Nagrodę Specjalną Jury na festiwalu w San Sebastian, zaś najlepszy występ w karierze przyniósł Anderson pierwszą nominację do Złotego Globu. Na drugim planie towarzyszą jej nominowana do BAFTA za brawurową rolę kelnerki Jamie Lee Curtis (Oscar za „Wszystko wszędzie naraz"), Dave Bautista („Diuna", seria „Strażnicy Galaktyki"), który tym razem nie udaje superbohatera, i Kiernan Shipka („Kod zła", serial „Mad Men"). Gia Coppola z wrażliwością i uwagą godną Seana Bakera opowiada poruszającą historię kobiety, która nie pozwala się zepchnąć na boczny tor.
Shelley (Anderson) występuje w rewii w Las Vegas. Praca jest jej ogromną pasją i sposobem na realizację siebie, dla niej przed laty poświęciła rodzinę. Dziś dowiaduje się, że spektakl, któremu oddała wszystko, schodzi z afisza. Ale choć 57-letnia tancerka słyszy zewsząd, że jej czas już minął, nie zamierza zejść ze sceny. W mieście, które wabi jak fatamorgana, by brutalnie obudzić ze snu, kobieta walczy o swoje marzenia i odzyskanie relacji z córką. Dojrzała tancerka bez klasycznego wykształcenia i matka, która nigdy nie była idealna - Shelly to pełnokrwista bohaterka, której życie nie oszczędza, ale która udowadnia, że koniec może być nowym początkiem. Hołdem dla Anderson i jej historii jest napisana na potrzeby filmu, nominowana do Złotego Globu piosenka Miley Cyrus „Beautiful That Way".
Intymny, rozpięty pomiędzy iluzjami a rzeczywistością, luksusową fasadą a surowym życiem, które toczy się za jej kulisami, „The Last Showgirl" jest także unikatowym portretem miasta. Zwykle pokazywane nocą, rozświetlone neonami niczym park rozrywki, Las Vegas u Gii Coppoli jest filmowane za dnia na ziarnistej taśmie 16 mm, by odsłonić, co kryje się za blichtrem i magią. Niezwykłe uczucie „zamknięcia w akwarium", które może towarzyszyć przebywaniu w stolicy rozrywki, oddają zastosowane specjalne anamorficzne obiektywy. Las Vegas u Coppoli jest miejscem bez kryjącego upływ czasu make-upu, którego splendor nieuchronnie przemija - i które łączy z Shelley wspólna niepewna, ale pełna nadziei przyszłość.
Reżyseria: Gia Coppola
Występują: Pamela Anderson, Jamie Lee Curtis, Dave Bautista, Billie Lourd, Kiernan Shipka, Brenda SongProdukcja
Gatunek: dramat
Czas trwania: 85 min
Język oryginalny: angielski
SUB PL
Film od kobiet dla kobiet.
To historia wrażliwych i ambitnych kobiet z nieposkromioną potrzebą wolności, które zatrudniają się w agencji porno. Ilona, znana jako Cicciolina, to misjonarka miłości i obrończyni wolności, Moana – ambitna idealistka, na każdym kroku mierząca się z pogardą, a Eva – romantyczka po przejściach. Jest także Debora, która przychodzi do agencji, myśląc o chwilowej pracy asystentki, ale zostaje tam przez dziesięć lat, znajdując drugą rodzinę. Nad całością czuwa Riccardo, założyciel agencji, wizjoner, powiernik i przyjaciel.
Zobacz, jak pierwsze na świecie gwiazdy porno żyły według własnych zasad, mierząc się z szufladkowaniem i niezrozumieniem społeczeństwa.
Czas trwania: 128 min
Włochy | 2024
Ogród ciernisty (The Paradise of Thorns)
W sercu bujnego durianowego gaju, gdzie miłość kwitnie równie intensywnie jak tropikalne owoce, rozgrywa się historia, która rozdziera serce i rozpala gniew. Thongkam i Sek – nierozłączni kochankowie – zbudowali razem swój raj. Dom, ziemia, drzewa – każdy centymetr tej przestrzeni pulsował ich wspólnym życiem. Aż do dnia, gdy Sek nagle odchodzi, a wszystko, co stworzyli razem, staje się łupem bezlitosnej rodziny, dla której miłość bez papierka nie znaczy nic.
Gdy zapach durianów wypełnia powietrze, Thongkam staje do walki – nie tylko o ziemię, ale o prawo do wspomnień i bycia uznanym. Czy samotny mężczyzna może przeciwstawić się systemowi, który wciąż odmawia mu głosu?
„Ogród ciernisty” to historia namiętności, straty i niesprawiedliwości, która wbija się w serce jak kolce duriana. W świecie, gdzie miłość jest polityką, a prawo nie chroni wszystkich tak samo, czasem jedynym wyborem jest walka.
reżyseria: Naruebet Kuno, scenariusz: Naron Cherdsoongnern, Naruebet Kuno, Karakade Norasethaporn, obsada: Jeff Satur, Engfa Waraha, Srida Puapimol, Keng Harit Buayoi, Pongsakorn Mettarikanon, Nikorn Saetang, zdjęcia: Tawanwad Wanavit, produkcja: Tajlandia 2024, czas: 131 minut, gatunek: film fabularny, napisy: polskie/angielskie
Avant-Drag!
Wciągający i pełen energii dokument o dziesięciu greckich drag queens, które na ulicach Aten biorą sprawy w swoje ręce. W odważnych i zaskakujących performansach obnażają absurdy społecznych norm, rozszarpują na kawałki stereotypy płciowe, narodowe i tożsamościowe. W swoich spektakularnych kreacjach stawiają czoła transfobii, policyjnej przemocy i wszechobecnemu patriarchatowi i robią to w niepowtarzalnym stylu – bo kiedy walka o sprawiedliwość społeczną staje się sztuką, nie ma miejsca na kompromisy. Pełne kolorów, buntu i odwagi, stają się żywą manifestacją wolności i różnorodności, nie bojąc się wstrząsnąć konserwatywnym fundamentem greckiego społeczeństwa.
reżyseria: Fil Ieropoulos, scenariusz: Foivos Dousos, obsada: Cotsos, Lala Kolopi, Er Libido, Thanasis McMorait, Aurora Paola Morado, Sergay Parakatyanov, Parakatyanova, Marisha Triantafyllidou, Cruella Tromokratisch, Kangela Tromokratisch, Veronique Tromokratisch, muzyka: Lykourgos Porfyris, zdjęcia: Mihalis Gkatzogias, produkcja: Grecja 2024, czas: 93 minuty, gatunek: film dokumentalny, napisy: polskie/angielskie
- International Film Festival Rotterdam 2024 - Nagroda Krytyków
- Thessaloniki International Documentary Festival 2024 - Najlepszy Film, Nagroda Jury
Nowa fala (Onda Nova)
Niegdyś zakazana przez brazylijską dyktaturę, a teraz odrestaurowana w oszałamiającej jakości 4K – „Nowa fala” to anarchistyczna komedia erotyczna, która pulsuje pożądaniem, buntem i sportową pasją. W świecie, w którym kobiecy futbol był skandalem, a queerowa wolność – aktem rewolucji, młode piłkarki z Gayvotas Football Club muszą zmierzyć się z konserwatywnym społeczeństwem, rodzinnymi konfliktami i własnymi pragnieniami. Wspierane przez czołowe postacie brazylijskiej walki o demokrację, przygotowują się do symbolicznego, międzynarodowego meczu – sportowego i egzystencjalnego starcia o prawo do bycia sobą.
Film został w całości ocenzurowany za swoją „niemoralność”, ale jego bezkompromisowy przekaz zyskał z czasem kultowy status. Dziś, odkryty na nowo, błyszczy jako jedno z pierwszych brazylijskich dzieł otwarcie podejmujących tematykę LGBT+, w którym pragnienie staje się siłą napędową bohaterek i samej narracji. „Nowa fala” wraca, by znów porwać widzów swoją energią, odwagą i prowokacyjnym urokiem.
reżyseria i scenariusz: José Antonio Garcia, Ícaro Martins, obsada: Carla Camurati, Cristina Mutarelli, Tânia Alves, Regina Casé, Neide Santos, Pita, Cristina Bolzan, Cida Moreira, Ênio Gonçalves, Patricio Bisso, muzyka: Luiz Lopes, zdjęcia: Antonio Meliande, produkcja: Brazylia 1983, czas: 102 minuty, gatunek: film fabularny/komedia, napisy: polskie/angielskie
Podczas podróży lotniczej aktorka Felicja wspomina czasy II wojny światowej. Zakochana w koledze z teatru, Wiktorze Rawiczu, ukrywała go przez niemal całą okupację, ciążył na nim bowiem wyrok śmierci z uwagi na podejrzenie o zabójstwo volksdeutscha Petersa. By uratować ukochanego, Felicja znosi liczne poniżenia, przemoc, gwałt. Liczy jednak, że Rawicz odwzajemni jej uczucie. Gdy kończy się wojna, bohaterka przeżyje kolejne dramatyczne rozczarowania.
Ekranizacja opowiadania Kazimierza Brandysa pod tym samym tytułem zrealizowana przez jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów filmowych – Wojciecha Jerzego Hasa. „Jak być kochaną” oparty jest na monologach wewnętrznych głównej bohaterki. Wspomnienia Felicji przenoszą widzów nie tylko w brutalną rzeczywistość II wojny światowej, naznaczoną cierpieniem, grozą i lękiem, ale również w świat subtelnej, wrażliwej i kochającej młodej dziewczyny, która robi wszystko by uratować kochanego przez siebie i podziwianego mężczyznę.
Barbara Krafftówna stworzyła niezapomnianą i genialną kreację, którą należy uznać za jedną z najwspanialszych kobiecych ról w historii światowego kina. Dzięki swojemu talentowi znakomicie oddała uczucia i emocje towarzyszące jej bohaterce w różnych momentach akcji – od bezgranicznej miłości przez strach i poniżenie do rozczarowania i zgorzknienia. Efektem tego było uznanie krytyków i publiczności oraz nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Francisco w 1963 roku. Partneruje jej Zbigniew Cybulski, który odtwarzając Wiktora Rawicza, kabotyna, tchórza i mitomana, odważnie zrywa z postacią Maćka Chełmickiego z „Popiołu i diamentu” Andrzeja Wajdy.
Blask świateł, pulsujące bity i ciała w ruchu. „Świat Ballroom” przenosi nas w sam środek brazylijskiej sceny, gdzie taniec to coś więcej niż sztuka – to sposób na przetrwanie.
W świecie, który wciąż próbuje zamknąć queerowe istnienia w sztywnych ramach, uczestnicy balu tworzą własne rodziny, zasady i własną historię.
Pełen pasji i nieokiełznanej energii dokument oddaje głos ikonom sceny, które dzielą się swoimi triumfami, ale i lękami przed komercjalizacją kultury wywodzącej się z afroamerykańskich i latynoskich społeczności queer.
To podróż przez świat voguingowych bitew, pulsujących neonów i surowej prawdy o walce o przestrzeń do bycia sobą.
- São Paulo Association of Art Critics Awards 2025 - APCA Trophy, nominacja
- NewFest: New York's LGBT Film Festival 2024 - Najlepszy Dokument Pełnometrażowy, Nagroda Publiczności
reżyseria i scenariusz: Juru, Vitã, obsada: 007s, Casa De: Cosmos, Dandara, Lafond, House Of: Alafia, Blyndex, Bushidö, Cabal, Cazul, Império, Mamba Negra, Raabe, Casa Dy Fokatruá, muzyka: Globalkunt, zdjęcia: Suelen Menezes, Paula Monte, produkcja: Brazylia 2024, czas: 92 minuty, gatunek: film dokumentalny, napisy: polskie/angielskie
Bright lights, pulsating beats and bodies in motion. ‘This is Ballroom’ takes us into the middle of the Brazilian scene, where dancing is more than an art – it is a way of survival.
In a world that still tries to enclose queer existences within a rigid framework, ballroom participants create their own families, rules and their very own history.
It's a journey through the world of voguing battles, pulsating neon lights and the raw truth of the struggle for the space to be oneself.
- São Paulo Association of Art Critics Awards 2025 - APCA Trophy, Nominee
- NewFest: New York's LGBT Film Festival 2024 - Best Documentary Feature, Audience Award
directed i written: Juru, Vitã, cast: 007s, Casa De: Cosmos, Dandara, Lafond, House Of: Alafia, Blyndex, Bushidö, Cabal, Cazul, Império, Mamba Negra, Raabe, Casa Dy Fokatruá, music: Globalkunt, cinematography: Suelen Menezes, Paula Monte, production: Brazil 2024, running time: 92 minutes, category: documentary, English/Polish subtitles
