[PL]
Na pustej drodze w środku nocy, wracająca z imprezy samochodem w srebrnej masce Shula, napotyka leżące na ziemi zwłoki swojego wujka. Tak rozpoczyna się etap przygotowań do pogrzebu i żałoba, która kulturowo sens ma tylko wtedy, jeśli jest głośna i nieznośna.
Choć zmarły wuj nie był aniołem, to nie można mówić tego na głos, wszak o zmarłych powinniśmy tylko dobrze. Historia, której akcja dzieje się w Zambii w południowej Afryce, jest soczewką na powszechnie obowiązujące mechanizmy patriarchatu, które nadal mają się świetnie w większości części świata.
Portret lokalnej społeczności i ich obyczajów ukazuje toksyczne relacje kulturowe,
w których kobietom nakazuje się pozostawanie w milczeniu, niezależnie od ich perspektywy, emocji czy doświadczeń. Reżyserka Rungano Nyoni (NIE JESTEM CZAROWNICĄ – 2017) tworzy kino feministyczne, które wbija szpikulec trafnie i głęboko pod skórą. Czy nie lepiej byłoby jednak zostać waleczną perliczką? Film otrzymał nagrodę za reżyserię w konkursie Un Certain Regard w Cannes, a także zakwalifikował się do selekcji w konkursie głównym BFI London Film Festival. To także koprodukcja BBC i kultowego studia A24.
[ENG]
On an empty road in the middle of the night, Shula was returning from a party in a car wearing a silver mask and stumbling upon the lifeless body of her uncle. Thus begins the stage of funeral preparations and mourning, which culturally only makes sense if it is loud and unbearable.
Although her late uncle was far from an angel, this is not to be said out loud. After all, we should only speak well of the dead. The story, set in Zambia in southern Africa, is a lens on the commonly held mechanisms of patriarchy that are still going strong in most parts of the world.
The portrait of the local community and their customs reveals toxic cultural dynamics, where women are expected to remain silent, no matter their perspective, emotions, or experiences. Director Rungano Nyoni (I AM NOT A WITCH – 2017) crafts a piece of feminist cinema that pierces deeply and unflinchingly beneath the surface. But wouldn’t it be better to become a bold guinea fowl instead? The film was awarded Best Director in the Un Certain Regard section at Cannes. It was also selected for the main competition at the BFI London Film Festival. It is a co-production with the BBC and the iconic A24 studio.
„A kiedy babcia była mała…” – czyli dzieciństwo dawniej i dziś
Zapraszamy dzieci, rodziców i dziadków na wyjątkowe międzypokoleniowe spotkanie filmowe CZAS NA BAJKĘ Z DZIADKAMI. W trakcie wydarzenia wspólnie obejrzymy animacje z dawnych lat. Dodatkowo spotkanie urozmaicone będzie zabawami, rozmowami i zagadkami. Sięgniemy do wspomnień z dawnych lat, posłuchamy rodzinnych opowieści i sprawdzimy, czym różniło się dzieciństwo kiedyś i dziś.
Podczas zajęć zobaczymy klasyczne animacje:
- Duch zamku lorda MacIntosha (1983, reż. Bronisław Zeman)
- Przez kraj Deszczowców (1970, reż. Stanisław Dülz)
- Reksio Magik (1973, reż. Edward Wątor)
Film nie należy do wiernych adaptacji jednej z najznakomitszych powieści polskiej literatury, lecz stanowi swobodną kreację w oparciu o jej wątki. Reżyser uwypuklił osobisty dramat Wokulskiego, wpisany w obyczajową mozaikę Warszawy końca XIX wieku. Cechą postaci Wokulskiego jest wewnętrzne rozdarcie spowodowane nieodwzajemnioną miłością do Izabeli Łęckiej, nieszczęściem zaś – jego nazbyt romantyczna postawa i nieporadność samotnika zagubionego w snobistycznym, groteskowym społeczeństwie, którego życie Has maluje w iście turpistycznych obrazach.
Druga połowa XIX wieku w wiktoriańskiej Anglii. Genialny młody chirurg, Frederick Treves (Anthony Hopkins), spotyka mężczyznę o nietypowej deformacji ciała, który z powodu swojego wyglądu skazany jest na poniżające życie cyrkowego dziwoląga. Jest nim cierpiący na rzadką genetyczną chorobę John Merrick (John Hurt), znany jarmarcznej publiczności w całym kraju jako „Człowiek Słoń”. Doktor Treves, który jako pierwszy potraktował go jako normalnego człowieka, walczy o uwolnienie Merricka od nędzy jego środowiska i zapewnienie mu godnego życia.
To zaledwie drugi pełnometrażowy film Lyncha, pod względem języka filmowego nawiązujący do niemieckiego ekspresjonizmu. „Człowiek Słoń” to empatyczna opowieść o człowieczeństwie, (braku) tolerancji i poczuciu nieprzystawalności. To historia o tym, jak ogromne znaczenie mają akceptacja, empatia i życzliwość wobec drugiego człowieka. Motyw odrzucenia i potrzeby przynależności czyni ten film poruszającym także z dzisiejszej perspektywy, szczególnie w kontekście społecznych debat o akceptacji inności i wykluczeniu.
W 2025 roku mija 45 lat od powstania filmu, o którym Adam Garbicz w swoim legendarnym przewodniku „Kino, wehikuł magiczny” pisał: W budowaniu onirycznego klimatu, wydobywaniu kulturowych lęków, kontrastowaniu fizyczności i ducha, brzydoty i piękna (...) – David Lynch jest sobą, w zalążku już tym największym władcą wyobraźni filmowej, jakim zostanie z końcem wieku.
Film zdobył 8 nominacji do Oscara – w tym dla najlepszego filmu, najlepszego reżysera i najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę Johna Hurta, a także 4 nominacje do Złotych Globów, 3 nagrody BAFTA oraz Cezara dla najlepszego filmu zagranicznego.